STRP SCHOOL laat tweeduizend scholieren en studenten kennismaken met digitale kunst

Ongeveer tweeduizend leerlingen hebben op 7,8 en 9 april 2009 STRP SCHOOL bezocht en daarmee kan het media-educatie programma van het tiendaagse STRP 2009 een succes worden genoemd. Voor even zaten leerlingen niet in de schoolbanken, maar mochten ze een dag kennis maken met het educatieve programma van STRP op locatie in Eindhoven. Een interview met STRP SCHOOL coördinator Wendy Goossens en een overzicht van de STRP EXPO 2009.

STRP SCHOOL
Coördinator van STRP SCHOOL 2009 Wendy Goossens is na drie dagen hard werken tevreden over het eindresultaat: 'Ik heb tot nu toe alleen maar positieve geluiden gehoord.' Tweeduizend scholieren van verschillende opleidingen, van VMBO tot HBO, hebben drie dagen lang, van 9 uur 's ochtends tot 4 uur 's middags, het STRIJP-S gebouw bezocht waar de STRP EXPO te zien was.

Hoewel het misschien lijkt alsof jongeren zelf niet meer door hebben dat ze omringd worden door technologie en er, zoals in de beschrijving van het STRP SCHOOL programma is te lezen, “mee gewoon zijn geraakt”, bieden de installaties van de expositie juist reflectie voor hun dagelijkse MSN, SMS en mobiel gebruik. Goossens beschrijft: 'Toen ik aan STRP SCHOOL begon dacht ik dat digitalisering en techniek voor veel leerlingen geen geheimen meer zouden hebben. Ze zijn tenslotte geboren toen het mobieltje er al was en weten dus niet beter dan dat ze in een digitale wereld leven. Misschien is dat wat voor ons interessant is om te onderzoeken voor hun normaal en vragen ze zich af: “Wat is hier nu spannend aan?” Maar ze zijn juist gefascineerd door wat ze hier zien en het biedt ze een vorm van reflectie voor hun eigen mediagebruik.'

Verder sluit het ook aan op de samensmelting van verschillende vakken die te zien is in het middelbare onderwijs. Goossens: 'Er is een school zowel met de techniek- als de kunstklas geweest. Ik zie al wel steeds meer verschillende disciplines samenkomen in educatie, want met profielen die leerlingen kiezen wordt al veel meer verbintenis gelegd tussen verschillende vakken. Waar er vroeger nog veel losse vakken waren waaruit je een eigen combinatie moest maken, kun je nu kiezen voor profielen als Natuur en Techniek of Mens en Maatschappij. Waar de STRP EXPO sterk in is, is het geven van beelden die uitdagen tot reactie en het laten zien wat je met kennis kan doen naast de voor de hand liggende, alledaagse gebruiken. Je moet een beeld hebben om in te zien wat je kan doen.'

Breed draagvlak: Van verzorgings- tot technasiumklassen
Om een passend programma op te zetten voor de huidige generatie leerlingen en studenten, digital natives – opgegroeid met digitale media – had Goossens als leidraad een onderzoek van vier studenten CMV meegekregen toen zij begon als coördinator van STRP SCHOOL: 'Wat ik vooral uit dat onderzoek heb gehaald is dat het ervaren van het festival belangrijk is. Leerlingen willen wel even aan de hand lopen, maar willen vooral ook zelf kijken en ervaren. Ik heb ter voorbereiding eerst mezelf ingelezen in de kunstwerken en met de curator gesproken. Aan de hand van al die informatie ben ik aan de slag gegaan en is het STRP SCHOOL programma voor 2009 ontstaan.'

Daarbij was van belang dat het programma een breed publiek van scholieren en studenten aan zou kunnen spreken: 'Schoolklassen van VMBO tot HBO zijn de afgelopen dagen op bezoek geweest. Daarbij hadden de meeste HBO opleidingen wel een kunst- of multimedia-achtergrond. Ikzelf had verwacht dat verschillende groepen anders met de installaties om zouden gaan en dat was ook zo, maar uiteindelijk ontdekken alle groepen op hun eigen manier de installaties. Zij kennen de kunstenaars vaak ook niet en hebben ook niet echt de achtergrond opgezocht of zich er van tevoren in verdiept, dus de reacties waren nog wel eens hetzelfde. Er kwam zelf een groep langs voor “verzorging” en ook zij waren heel enthousiast en deden actief mee aan de interactieve werken. Zo divers is het.'

Naast een breder draagvlak voor (digitale) mediakunst, zoals de aanwezigheid van een verzorgingsklas laat zien, is er onder middelbare scholen ook specialisatie zichtbaar wat betreft techniek en maatschappij. Goossens: 'Er is nu een nieuwe vorm van het Gymnasium, genaamd Technasium. In het noorden van het land is de eerste pilot geweest en in een paar jaar is het idee verspreid over heel Nederland. Drie van deze opleidingen zijn naar STRP SCHOOL geweest. De Technasia zijn veel meer gericht op de praktijk van exacte vakken als scheikunde wiskunde. Zij houden zich op hun opleiding vooral bezig met vragen als: Hoe werk ik beter? Neem het voorbeeld van een auto op zonne-energie. Hoe kan ik zorgen dat ik die beter maak? En waarom is het van belang dat je ook het uiteindelijke product snapt en dat je ook iets maakt wat van nut is voor maatschappij?'

STRP EXPO 2009
Leidraad voor STRP SCHOOL is de EXPO bestaande uit installaties, technologische kunst, lichtkunst, robotica en animatie van de STRP EXPO 2009. Nationale en internationale artiesten, geselecteerd door STRP curator Vivian van Gaal, hebben hun installaties in de hal van het STRIJP-S gebouw op het Philips terrein opgebouwd. Favorieten van Wendy Goossens waren onder andere Breathing Cloud, Jump! en Cyberskin, waarbij de laatste 'erg origineel was doordat je met een werk een expositie “af kan breken” en een interessante vorm van reflectie kan bieden.'

Nederlandse inbreng was er onder andere van Studio Roosegaarde, Jeroen Holthuis, Jerome Siegelaer, Dorette Sturm en Evelien Lohbeck. Liquid Space 6.0 van Studio Roosegaarde moet je ervaren en de installatie nodigt ook uit om tot interactie. De driepoot, opgesteld in een donkere hoek van de STRP expo geeft je de ervaring dat je, in eerste instantie, wordt waargenomen door installatie. Het reageert door middel van kleurveranderingen en de “sphere” aan bovenop de driepoot maakt een onheilspellend geluid en licht rood op zodra het zijn zinnen op jou heeft gezet. Na enige tijd komt het bewustzijn dat je als mens duidelijk invloed hebt op de ruimte die door middel van Liquid Space 6.0 wordt gecreëerd en veranderd.

Bitquid van Jeroen Holthuis straalt rust uit en je kunt het ervaren als een kabbelend stroompje data, maar de gedachte achter deze visualisatie zit veel dieper dan dat. De installatie maakt een stroom van digitale informatie zichtbaar door middel van lange buizen met analoge, fluorescerende vloeistof. Het resultaat is een haast rustgevend, natuurlijk geheel, maar door de context biedt de installatie reflectie op natuurlijke beweging en “flow” van data.

De groep geïntrigeerde kijkers bij Jerome Siegelaer's Dansmachine4 verraadt dat hier iets fascinerends gebeurt. Een performer – op 2 en 3 april werd een performance gegeven door Brandon O’Dell van Scapino Ballet - staat voor een blauw scherm en is daarbij omringd door een panorama van panelen waarop hij- of zijzelf geprojecteerd wordt en daarmee zichtbaar wordt voor de kijker. De geprojecteerde figuren, aangestuurd door de performer, veranderen het personage constant en ook de positie van de persoon op de schermen rondom verandert zodra er weer wordt bewogen in het centrum van de installatie. Het zoeken naar patronen en discussies over de werking van de installatie maken van Dancemachine4 een ervaring.

Dorette Sturm's Breathing Cloud is imposant op een genuanceerde manier. Het haast zuchtende, opbouwende geluid van de wolk in het STRP lichtcafé geeft een rustgevende maar ook verontrustende sfeer mee aan de ruimte om het werk heen. Wat gaat de wolk doen?

Evelien Lohbeck's online project met filmische inslag Noteboek werd al geprezen tijdens het Nederlands Online Film Festival 2008 (onderdeel van het NFF). De installatie die op STRP gepresenteerd werd is effectief in de kleine opzet van een stoel, tafel en het “noteboek” bestaand uit een boek met scherm waarop een getekend besturingssysteem te zien is. Het digitale beeldscherm smelt hierdoor samen met het analoge boek; de originele symbiose van inkt en digitaal zorgt voor deconstructie van de vroegere en hedendaagse “notebooks”.

Naast Nederlandse trots waren ook internationale e-artiesten vertegenwoordigd op STRP. Opvallende installaties waren er onder andere van Matt Denton en het duo Crescenti & Cantoni.

Infinite Cube van Crescenti en Cantoni vangt gelijk de aandacht van de bezoeker bij het binnenkomen van STRP EXPO. De vierkante kubus biedt een blik in het oneindige en veel bezoekers dromen dan ook lange tijd weg in de schijnbare oneindigheid van de spiegels en de imposante, felwitte lichtinval en weerkaatsing.

Matt Denton is een meester van de robotica. Hij maakte al indruk op een wereldwijd MTV publiek door zijn medewerking aan de clip "Teardrop" van Massive Attack waarvoor hij de robotica van een mechanische foetus creëerde. Met iC Hexapod laat hij weer zien dat hij natuurlijke, vloeiende beweging perfect kan vertalen naar robotica. Zodra de Hexapod jouw in het vizier krijgt volgt het jouw bewegingen; jij kijkt hem aan, hij kijkt jou aan, hij maakt een foto van je en upload die direct naar zijn website. Het samenspel van je eigen bewegingen met die van de Hexapod, gecombineerd met de eigen website van de Hexapod waarop het resultaat van jouw interactie met de robot te zien is, maken van een van de kleinste installaties van STRP 2009 een van de hoogtepunten.

STRP Festival in 2010
Het tiendaagse STRP Festival 2009 trok in totaal 18.000 bezoekers, wat iets meer is dan het voorgaande jaar. Festivaldirecteur Frens Frijns laat in de pers weten dat 'we hebben laten zien dat we een heel volwassen festival hebben neergezet. Het is nu tijd voor versterking en verdieping.' In 2010 zal het STRP Festival naar verwachting weer tien dagen duren en zal er ook weer een podium- en kunstprogrammering worden neergezet. De vierde editie van STRP in 2010 wordt naar zoals het er nu naar uitziet in het derde en vierde weekeinde van april georganiseerd.