De Verhalentafel

Met Best Practice presenteren we de beste en meest opvallende e-cultuur in Nederland.

De Mobiele Verhalentafel

De vraag van de directie van een verzorgingshuis naar een ICT-gerelateerd kunstwerk dat in sociale behoefte voorzag, leverde een uitnodigende, multimediale tafel op waar de oudere bewoners veel baat bij hebben.

In 2002 ontwikkelde Waag Society een eerste prototype van de Verhalentafel in samenwerking met kunstenaar Hans Muller en het Twiskehuis in Amsterdam Noord. De Verhalentafel bevat een grote selectie korte beeld-en geluidsfragmenten (uit de periode 1920-1985, uit de collectie van het Instituut voor Beeld en Geluid) waaruit de senioren met behulp van slechts twee knoppen kunnen kiezen. De senioren zitten met zes à acht mensen om de tafel en kijken via drie geschakelde beeldschermen gelijktijdig naar dezelfde mediafragmenten. De fragmenten maken herinneringen los waarover rond de tafel gepraat wordt. De tafel kan de verhalen ook opnemen. Om ouderen niet af te schrikken is het ontwerp bewust klassiek gehouden en is de technologie nauwelijks zichtbaar.

Na een testperiode van een half jaar wordt geconcludeerd dat de Verhalentafel aan veel behoeftes beantwoordt. Niet alleen wordt het gebruik van de tafel als vermakelijk ervaren, ook bevordert deze de sociale activiteit, helpt het geheugen te activeren bij senioren en draagt bij aan het verminderen van depressieve gevoelens. Specifiek voor effectieve begeleiding van oudere bewoners van verzorgingshuizen met lichte tot matige depressieve klachten is door het Trimbos Instituut de methodiek Verhalen in Beeld ontwikkeld.

De volgende stap (2004) was de verschillende Verhalentafels met internet te verbinden wat het mogelijk maakte om gemakkelijk nieuw materiaal toe te voegen en de installatie op afstand te bedienen. Een mobiele variant (2009-2010) die op iedere gewenste locatie en op ieder moment kan worden ingezet was een logisch vervolg. Familie en mantelzorgers kunnen zelf audio-, film- en fotomateriaal toevoegen aan het digitale archief wat een individuele aanpak mogelijk maakt. Het eerste prototype van de Mobiele Verhalentafel was een laptop met aanraakscherm, verwerkt in een koffer. Studenten van de Hogeschool Windesheim hebben in 2010 een behoefte- en gebruikersonderzoek uitgevoerd. Op basis van feedback van senioren is door Waag Society een tweede prototype in het Fablab gemaakt. Op dit moment wordt de opschaling en uitrol van de Mobiele Verhalentafel verkend. De ‘klassieke’ Verhalentafel staat in zo’n 100 verzorgingshuizen in Nederland.

auteur: Serena Eek