Kennis /
Open brief over de Interregeling
— Aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen mw. mr. Medy van der Laan: Tot onze grote verwondering hebben wij kennis genomen van het op handen zijnde besluit tot opheffing van de Interregeling. De ondergetekenden van deze brief vormen een dwarsdoorsnede van het nieuwe media veld, waaronder producenten, podia, onderwijsinstellingen, kunstenaars, en omroepen. Zij zijn op geen enkele wijze in dit besluit gehoord.
Amsterdam, 10 november 2003
De Interregeling, die pas twee jaar geleden werd geïntroduceerd, maakte een einde aan de situatie waarin nieuwe media en crossmedia producties tussen wal en schip vielen. Projecten werden van fonds naar fonds doorgestuurd, omdat zij hybride van aard zijn en nooit geheel passen binnen de bestaande kunstdisciplines als televisie, film, podiumkunsten en beeldende kunst. Het ontbrak de fondsen bovendien aan expertise om de intrinsieke kwaliteiten en vraagstukken van nieuwe media, ook buiten de bestaande disciplines om, te kunnen beoordelen.
De Interregeling maakte aan deze verwarring een einde. Het bood een serieuze ondersteuning aan een groeiende groep makers die zich uiten in nieuwe media. Makers die in hun producties het internet, DVD, mobiele telefonie of combinaties inzetten en makers die zelf software en hardware toepassingen ontwikkelen. De Interregeling heeft geleid tot de professionalisering en vergroting van het aanbod en stimuleerde interdisciplinaire samenwerkingsverbanden. Daarnaast is het nieuwe media onderwijs geïntensiveerd door Masterclasses en nieuwe curricula op kunstacademies. Het aantal vertoningsmogelijkheden is uitgebreid. Festivals, musea en podia beschouwen nieuwe media als een volwaardige kunstvorm. Bovendien zijn een aantal belangrijke online vertoningsplekken tot stand gekomen. De hype is over, maar het aantal internet gebruikers blijft groeien. Mede door de uitbreiding van breedbandige aansluitingen is de interesse voor online mediaproducties groeiende. Het medium, kortom, begint volwassen te worden.
Al deze ontwikkelingen wijzen op het belang van een gefundeerd en expliciet nieuw mediabeleid. De Interregeling bood daar de structuur voor. Er ontstond een professioneel discours, een debat over kwaliteit, vorm en inhoud en daarmee het begin van de expertise die nodig is om nieuwe media en technologische vernieuwing op waarde te kunnen schatten. Al deze kennis wordt nu overboord gezet. Zonder een alternatief. En zonder de belanghebbenden te betrekken in de besluitvorming.
Het leek er even op dat de nieuwe media een plek had verworven in het Nederlandse cultuuraanbod. Door de opheffing van de Interregeling is het enige instrument dat de productie van nieuwe media expliciet ondersteunt en het een eigen gezicht geeft, verdwenen. Binnen de Interregeling werden projecten ondersteund die bij de bestaande fondsen niet gesubsidieerd konden worden. Het gaat hierbij om een grote verscheidenheid van producties, variërend van interactieve documentaires op Internet of DVD, computergames, research- en development projecten op gebied van software tot digitale gereedschappen voor kinderen om zelf animatiefilms te maken.
De nieuwe media hebben niet alleen een plek verworven binnen de kunsten, maar hebben ook laten zien bestaansrecht te hebben in het culturele en publieke domein. Nieuwe media kunnen entertainen -een videogame-, informeren —een journalistieke interactieve documentaire- of onderwijzen, -een simulatiespel waarin een crisis wordt nagespeeld-. Juist op dat moment zou de Interregeling opgeheven worden en moeten makers zich wederom forceren binnen de klassieke kunstdisciplines en fondsen. Nieuwe media ontwikkelaars zijn dan weer terug bij af. Een ontwikkeling die volledig contrair is met de praktijk en uitsluitend door bestuurlijke overwegingen is ingegeven. Waar Nederland een aantal jaren geleden nog voorop liep, is zij nu een van de weinige westerse landen waar geen nieuw media beleid bestaat. In landen als Frankrijk, Engeland en Duitsland wordt de nieuwe media als zelfstandige discipline beschouwd met een belangrijke functie in het publiek domein. Zo bestaan in Frankrijk regelingen om de productie van computergames en DVD’s te stimuleren, vergelijkbaar met de manier waarop in Nederland (commerciële) speelfilms worden ondersteund. Gezien de ambitie van de overheid om te innoveren en de rol die de ‘creatieve industrie’ en nieuwe media ontwikkelaars daarin wordt toegedicht om deze innovatie inhoud, betekenis, en maatschappelijke verankering te geven, is het een onbegrijpelijke stap.
Deze brief is daarom een oproep de Interregeling niet te staken maar juist uit te bouwen tot een substantiële regeling (of fonds) die de productie van innovatieve en crossmedia projecten ondersteunt. Een Interregeling deel 2 met een substantieel budget waarmee voor dit groeiende en vitale deel van de cultuursector een volwaardige basis wordt verschaft.
Wij willen ten alle tijden deze oproep graag nader toelichten.
Namens ondergetekenden,
Bruno Felix
Submarine Rapenburgerstraat 109 1011 VL Amsterdam 020 3301226 / bruno@submarine.nl
Femke Wolting, Bruno Felix - Submarine Marleen Stikker - Waag Society Paul Rutten - TNO/IN HOLLAND/ Erasmus Universiteit Alex Adriaansens - V2 Sannette Naeyé - Cinekid Amsterdam Chris Keulemans, schrijver journalist, www.deamerikaan.nl Carolien Euser, Nathalie Faber - Cut-n-Paste Frank Alsema, creative producer Michaël Bas, Marcus Vlaar - Ra.nj. digital entertainment Mieke Gerritzen - Stichting All Media Nadadaja Kemper - Holland Harbour Ingrid Walshots, Liesbeth van de Kar - NPS-Nieuwe Media Jan Willen Huisman - IJsfontein Mels Nieuwenhoven - NieuwMedia Wessel de Valk - VARA Rob Schröder - Sandberg Instituut Willem Velthoven, Hein Eberson - Mediamatic Eric Kluitenberg - De Balie John Thackara, Kristi van Riet - Doors of Perception Pierre Ballings - Paradiso Justin Kniest - Fabchannel Cathy Brickwood - Virtueel Platform Merel Mirage - Stichting Holy Johan Dorrestein - Nederlands Blazers Ensemble Jogchem Niemandsverdriet - www.nobodyhere.com Ine Poppe, journalist Jacco Houbiers - Ministry of Media Inge Willems - ccd-produkties Marwil Straat, Alwine van Heemstra - Grenzeloos Geluid Michel Waisvisz - Steim Rosto, Hanne Dit - studio Rosto A.D. Lisette Smits - C A S C O Erik Nanninga - NMG Nieuwe Media Groep Brigitte Belanger - Bellissima Ab Talmon - Talmon Communicatie René Lansink - Faculteit KMT Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Quirine Racké & Helena Muskens - Videokunstenaars/Filmmakers Jan Willem Bult - KRO Jeugd Rachel de Boer - Floating video/Floating media Martine Brinkhuis - projectleider cultuur & nieuwe media Lucas Evers - de Balie, de Melkweg Theo Andriessen - Muzieklab Brabant Dingeman Kuilman - Premsela, stichting voor Nederlandse vormgeving Ole Bouman - www.archis.org